Thực phẩm – Dược phẩm nổi tiếng của Việt Nam, Yến sào bắt nguồn từ?

Yến sào, hay tổ chim yến là tên một loại thực phẩm – dược phẩm nổi tiếng được làm bằng tổ chim yến. Đây là món cao lương mỹ vị của các quốc gia Đông Á như Nhật Bản, Trung Quốc, Việt Nam và nhiều quốc gia khác. Tương truyền, yến sào bắt nguồn từ Trung Quốc cách đây hơn 400 năm, sử dụng yến sào thành thực phẩm bổ dưỡng, chế biến thành nhiều món ngon khác nhau cho vua chúa sử dụng. 

Chim yến làm tổ và sinh sống tự nhiên trong các hang đá khu vực ven biển, vùng núi, đảo… Loài chim này chủ yếu ăn các loại côn trùng bay, những động vật nhỏ mềm khác,… Đây là loài chim có quy luật sinh học khá đặc biệt. Chim yến sống từng đôi một với nhau trong một bầy đàn lớn, bay liên tục và không đậu ở bất cứ chỗ nào ngoài tổ của mình. Có nhiều loại chim yến khác nhau, cách làm tổ cũng khác nhau: một số làm tổ bằng lông, một số khác làm tổ bằng cỏ hay rơm rạ,…Tổ yến sau khi hoàn thành, chim mái sẽ bắt đầu đẻ trứng. Mỗi lần chim mái sẽ đẻ khoảng 2 trứng,  thu hoạch tổ yến vào 3 thời điểm như sau:

• Thu hoạch yến lúc chim yến mới xây tổ xong, chưa kịp đẻ trứng. Lúc này tổ yến không bị lẫn tạp chất, vẫn sạch sẽ và chim yến sẽ dễ xây lại tổ khác để đẻ trứng.
• Thu hoạch yến khi trứng chim yến chưa nở. Tổ yến lúc này to, cứng, không có tạp chất và khá nhiều chất dinh dưỡng. Nhưng nhược điểm sẽ khiến cho chim yến sợ hãi, trứng chim có thể không nở dẫn tới giảm số lượng.
• Thu hoạch tổ yến khi chim non vừa rời tổ. Đây là cách để bảo tồn số lượng chim yến, tổ yến lúc này khá to, dinh dưỡng tốt nhưng lại chứa nhiều tạp chất do thức ăn chim yến để lại, phân, lông do chim non đã lớn trong tổ yến…

Tại Việt Nam, nghề nuôi chim yến được bắt đầu từ những năm 2000. Hơn 10 năm trở lại đây, nghề này đã phát triển khá mạnh với nhiều loại hình và quy mô khác nhau. Theo Cục Chăn nuôi, trong 5 năm gần đây, nghề nuôi chim yến phát triển mạnh trên 42 tỉnh, thành phố cả nước, từ Hải Phòng đến Cà Mau; trong đó, tập trung nhiều nhất tại khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên. Các tổ chim yến thường được làm ở các đảo trên các vách đá và việc khai thác thường rất nguy hiểm do những giàn giáo cao bằng tre, công cụ thô sơ, vách đá hiểm trở. Ngày nay, với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, bên cạnh yến từ tự nhiên, nhiều người đã chủ động phát triển nghề nuôi chim yến trong nhà, phát triển mạnh ở một số địa phương có tiềm năng, số lượng nhà yến không ngừng tăng. Hiện sản lượng tổ yến của Việt Nam chiếm khoảng 3% sản lượng tổ yến toàn cầu.

Hiện nay, cả nước có trên 22.000 nhà nuôi chim yến, sản lượng tại Việt Nam khoảng 120 tấn, giá trị trên 500 triệu USD. Ngành yến Việt Nam đang có nhiều cơ hội phát triển và tiềm năng mang lại giá trị kinh tế cao.

Giá trị của yến sào vô cùng lớn, bởi nó là một trong 8 món ăn quý giá nhất Trung Hoa thời xưa, được xếp vào hàng Bát Trân (tám món ăn cao lương mĩ vị); trong tổ yến có chứa các thành phần dinh dưỡng:

• Protein (50 – 60%): cung cấp nguồn năng lượng, tăng cường thêm sức đề kháng cho cơ thể, tăng cường sức khỏe da, tóc và móng, giữ cho chúng mạnh khỏe và đẹp hơn.
• Threonine (khoảng 2.69%): là một loại axit amin tốt cho gan, giúp cơ thể hấp thu dưỡng chất tốt hơn, tăng cường hệ miễn dịch và chống lại các tác nhân gây bệnh.
• Axit aspartic: Giúp thúc đẩy cơ thể sản sinh globulin, hỗ trợ giúp tăng cường hệ miễn dịch và kháng thể.
• Isoleucine, Fructose: giúp đẩy nhanh quá trình phục hồi sức khỏe của cơ thể sau mệt mỏi.
• Một số các nguyên tố vi lượng khác như: canxi, sắt, kẽm, đồng, valine, lysine,…